Deze set behandelt welke leerstof je het beste kunt memoriseren en welke je beter kunt opzoeken, gebaseerd op cognitieve psychologie en effectieve leerstrategieën zoals CLT, retrieval practice en cognitive off-loading.
Hoeveel "chunks" kan het werkgeheugen tegelijk vasthouden?
Ongeveer 4–7 items; daarboven treedt cognitieve overbelasting op.
Bron: Miller (1956); Cowan (2000).
Wat is het kernidee van Cognitive Load Theory (CLT)?
Leren stokt zodra de belasting de beperkte capaciteit van het werkgeheugen overschrijdt; goede instructie verlaagt die belasting.
Bron: Sweller & Paas (2009).
Wat liet de beroemde “baseball-study” zien?
Kennis van het onderwerp (baseball) compenseerde zwakke leesvaardigheid bij tekstbegrip.
Bron: Recht & Leslie (1988).
Wat is het expertise-reversal-effect?
Instructietechnieken die beginners helpen, kunnen experts juist hinderen; aanpak moet meegroeien met voorkennis.
Bron: Kalyuga et al. (2003).
Waarom basisfeiten automatiseren volgens CLT?
Geautomatiseerde kennis vormt één “chunk”, waardoor er ruimte vrijkomt voor redeneren en creativiteit.
Bron: Sweller et al. (1998).
Wanneer moet je stabiele concepten (bv. Newton-wetten) wél memoriseren?
Als het stabiele ankers zijn waarop later, complexere kennis wordt gebouwd.
Bron: Schema-theorie (Nickerson 2023).
Waarom variabele of snel veranderende feiten meestal níét memoriseren?
Ze verouderen snel; strategisch “opzoeken” spaart mentale capaciteit.
Bron: Studie naar cognitieve off-loading (MDPI 2025).
Wat is “retrieval practice”?
Actief ophalen van kennis (quiz, flashcards) om geheugensterkte te verhogen.
Bron: Roediger & Karpicke (2006).
Waarom is retrieval practice zo effectief?
Meta-analyses tonen betere lange-termijnretentie dan herlezen of luisteren.
Bron: Nature Human Behaviour 2023.
Wat is het “spacing effect”?
Verspreide oefening levert veel sterkere geheugensporen op dan massed practice.
Bron: STEM Education Journal 2024.
Waarom is spaced repetition beter dan cramming?
Herhaalde, tijdige “vergeet-net-niet”-momenten voorkomen snelle vergeten en bevorderen transfer.
Bron: Meta-analyse 2020.
Wat betekent “interleaved practice”?
Afwisselend oefenen met verschillende maar verwante problemen; verbetert herkenning en keuze van strategie.
Bron: Rohrer & Taylor (2014).
Wat is “cognitive off-loading”?
Het uitbesteden van denk-/geheugentaken aan externe hulpmiddelen (AI, smartphone).
Bron: MIT & Wharton-onderzoek 2025.
Wanneer is off-loading juist nuttig?
Bij laag-frequente of veranderlijke informatie: snel opzoeken is efficiënter dan stampen.
Bron: MDPI-studie 2025.
Wat is een “schema” in de cognitieve psychologie?
Een georganiseerde kennisstructuur in het lange-termijngeheugen waaraan nieuwe info wordt gekoppeld.
Bron: Great Minds 2023.
Waarom eerst conceptueel begrip vóór procedures (wiskunde)?
Leerlingen die concepten snappen, profiteren méér van latere automatisering.
Bron: NCTM-positie 2014.
Wat is het risico van puur “stampwerk”?
Zonder begrip ontstaat fragiele kennis die slecht transfereert en snel verdwijnt.
Bron: NCTM & CLT-kritiek.
Wat is het gevaar van blind vertrouwen op AI-hulpmiddelen?
Overmatige off-loading kan kritisch denken en informatieretentie verzwakken.
Bron: Washington Post-samenvatting van MIT-studie 2025.
Wat bedoelt men met één “chunk”?
Een compact, betekenisvol pakketje informatie dat als één eenheid wordt verwerkt.
Bron: CEI-artikel 2024.
Welke vuistregel helpt beslissen of je iets moet memoriseren?
Frequent × tijdkritisch × stabiel = memoriseren; zeldzaam of veranderlijk = opzoeken.
Bron: Samenvattende CLT-principes & MDPI 2025.