Overzicht van de kernprincipes van Cognitive Load Theory (Sweller): de drie soorten belasting, belangrijke effecten en praktische tips voor effectief lesontwerp. Bron: Sweller, J. e.a. (2010). Cognitive load theory: recent theoretical advances.
Wat is de kern van de Cognitive Load Theory (CLT)?
CLT stelt dat ons werkgeheugen een beperkte capaciteit heeft. Leren verloopt beter als instructie zo wordt ontworpen dat deze capaciteit efficiënt wordt benut.
Welke drie soorten cognitieve belasting onderscheidt Sweller?
Intrinsieke belasting, extrane belasting en gerichte (germane) belasting.
Wat is intrinsieke cognitieve belasting?
De mentale inspanning die nodig is om de leerstof zelf te begrijpen; afhankelijk van de complexiteit van de taak en de voorkennis van de leerling.
Wat is extrane cognitieve belasting?
Onnodige belasting die ontstaat door slechte instructie of irrelevante/afleidende informatie.
Wat is germane cognitieve belasting?
De mentale inspanning die gericht is op het vormen en versterken van schema’s in het langetermijngeheugen (leren en begrijpen).
Wat is het doel van CLT in onderwijsontwerp?
Minimaliseer extrane belasting, beheer intrinsieke belasting en maximaliseer germane belasting.
Waarom is werkgeheugen zo belangrijk in CLT?
Het werkgeheugen kan maar een paar elementen tegelijk actief verwerken; overbelasting belemmert effectieve verwerking en leren.
Wat is het split-attention effect?
Wanneer leerlingen informatie uit meerdere gescheiden bronnen moeten combineren (bijv. tekst en afbeelding apart), wat extra cognitieve belasting veroorzaakt.
Wat is het redundancy effect?
Onnodige herhaling of dubbele informatie die geen meerwaarde biedt, maar wel cognitieve capaciteit opeist.
Wat is het worked example effect?
Voorbeelden van volledig uitgewerkte oplossingen verminderen belasting en helpen bij het opbouwen van schema’s.
Wat is het expertise reversal effect?
Instructies die nuttig zijn voor beginners kunnen gevorderden juist hinderen, omdat ze overbodig worden.
Hoe kan je intrinsieke belasting beïnvloeden?
Door complexe taken op te delen, voorkennis te activeren en van eenvoudig naar complex te werken.
Hoe kan je extra belasting verminderen?
Door duidelijke uitleg, relevante voorbeelden, goede lay-out en het weglaten van irrelevante details.
Hoe kan je germane belasting verhogen?
Door leerlingen actief te laten verwerken: vergelijken, zelf uitleggen, oefenen en reflecteren.
Wat is het modality effect?
Leren gaat beter als informatie wordt verdeeld over visuele én auditieve kanalen (bijv. tekst + gesproken uitleg).
Hoe helpt CLT bij het ontwerpen van lessen?
Door leeractiviteiten zo te ontwerpen dat de beperkte capaciteit van het werkgeheugen optimaal wordt benut voor leren.