Wat is de Meldcode?
Een wettelijk 5-stappenplan dat ieder vermoeden van huiselijk geweld of kindermishandeling in kaart brengt en tot actie verplicht.
Bron: Rijksoverheid
Waarom bestaat de Meldcode?
Om kinderen én volwassenen sneller veiligheid te bieden door vroeg signaleren, overleg en zo nodig melden.
Bron: augeo.nl
Voor wie is de Meldcode verplicht?
Alle beroepskrachten in zorg, onderwijs, kinderopvang, welzijn, justitie en sport die beroepsmatig met mensen werken.
Bron: augeo.nl
Welke wet regelt de Meldcode?
De Wet Verplichte Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling (2013, laatste wijziging 2024).
Bron: Inspectie Justitie en Veiligheid
Wat valt onder huiselijk geweld?
Elke vorm van fysieke, psychische, seksuele of financieel geweld binnen huiselijke kring, inclusief eerwraak en ouderenmisbruik.
Bron: Huiselijk Geweld
Wat is kindermishandeling?
Elke vorm van bedreiging of aantasting van de fysieke/psychische integriteit of ontwikkeling van een minderjarige door ouder/verzorger.
Bron: Connect
Stap 1 van de Meldcode: wat doe je?
Signalen in kaart brengen: observeer, noteer feiten/indicaties, gebruik signalen- of kindcheck-lijst.
Bron: Huiselijk Geweld
Voorbeelden van signalen van huiselijk geweld of kindermishandeling?
Blauwe plekken zonder verklaring, extreme angst, isolement, schoolverzuim, partner-controle, teruggetrokken gedrag.
Bron: augeo.nl
Stap 2 van de Meldcode: wat doe je?
Overleg met collega/veiligheidsfunctionaris en raadpleeg zo nodig Veilig Thuis voor anoniem advies.
Bron: augeo.nl
Waarom is collegaoverleg belangrijk?
Frisse blik, check eigen oordeel, samen wegen risico’s, borg dossier.
Bron: Huiselijk Geweld
Stap 3 van de Meldcode: wat doe je?
Gesprek met betrokkene(n): deel zorgen, hoor hun kant, leg vervolg uit. Kind passend betrekken.
Bron: augeo.nl
Gesprekstips bij vermoedens van huiselijk geweld/kindermishandeling?
Kies privéplek, concreet benoemen signalen, open vragen, luister actief, vat samen, geen beschuldigingen.
Bron: Nederlands Jeugdinstituut
Stap 4 van de Meldcode: wat doe je?
Wegen van geweld: beoordeel aard, ernst, structurele herhaling met hulp van het afwegingskader en beroepsrichtlijn.
Bron: Nederlands Jeugdinstituut
Wat is een afwegingskader?
Branchespecifieke checklist met besliscriteria of melden noodzakelijk is en/of zelf hulp bieden kan.
Bron: Nederlands Jeugdinstituut
Stap 5 van de Meldcode: keuze?
Beslissen: (a) Melden bij Veilig Thuis en passende hulp organiseren – of – (b) Zelf/andere hulp bieden, dossier bijhouden.
Bron: augeo.nl
Wanneer moet je altijd melden bij Veilig Thuis?
Levensgevaar, seksueel geweld, acute kindveiligheid, structureel geweld, professionele hulp geweigerd.
Bron: Rijksoverheid
Wat doet Veilig Thuis?
Advies, melding registreren, veiligheidsonderzoek, coördineren hulp, zonodig AMHK of politie inschakelen.
Bron: Huiselijk Geweld
Hoe meld je bij Veilig Thuis?
Bel 0800-2000 of digitaal meldformulier; verstrek feiten, afweging, al geboden hulp, plannen.
Bron: Rijksoverheid
Moet je ouders eerst inlichten bij een melding?
Ja, tenzij veiligheid in gevaar komt of jeugdofficier/politie verbiedt; leg reden melding uit.
Bron: Huiselijk Geweld
Hoe documenteer je een melding?
Objectief, datum/tijd, signalen, gesprekken, besluiten, advies Veilig Thuis, hulpafspraken; bewaren min. 15 jaar.
Bron: Inspectie Justitie en Veiligheid
Wat als cliënt bezwaar maakt?
Professionele norm gaat vóór; meldcode is wettelijke plicht die beroepsgeheim doorbreekt bij ernstige vermoedens.
Bron: Rijksoverheid
Beroepsgeheim vs meldcode?
Artikel 7:3 Wgbo & tuchtcolleges: melden mag/kan bij “conflict van plichten”; meldcode geeft wettelijke grond.
Bron: KNMG
Mag je anonieme info delen?
Advies bij Veilig Thuis kan anoniem; echte melding is nooit anoniem maar gedeeld wordt mét grondslag.
Bron: Rijksoverheid
Wat is de Kindcheck?
Verplichte check bij volwassen cliënt met zorgsignalen: zijn er kinderen betrokken en veilig? Uit te voeren in stap 1.
Bron: Huiselijk Geweld
Wat is de Ouderencheck?
Vergelijkbare risicoscan voor 70+ cliënten; aandacht voor financieel en psychisch misbruik.
Bron: Huiselijk Geweld
Rol van afdelings-Meldcodefunctionaris?
Biedt deskundig overleg, bewaakt dossiervoering, monitort naleving en scholing team.
Bron: Inspectie Justitie en Veiligheid
Welke signalenkaart gebruiken?
Sectorale signalenkaarten (bv. NJi, Augeo); bevatten fysieke, emotionele, verwaarlozings- en gedragsindicatoren.
Bron: augeo.nl
Specifiek voor medici?
KNMG-meldcode 2024 met 3 aparte stappenplannen voor delen patiëntinfo en verzoeken politie/justitie.
Bron: KNMG
Specifiek voor onderwijs?
Afwegingskader PO/VO: altijd melding + hulp bij ernstig geweld, herhaling of zorg dat kind niet veilig is.
Bron: Nederlands Jeugdinstituut
Wat is de verbeterde meldcode (2019)?
Voegt afwegingskader toe, verscherpt stap 5 (melden én helpen) en verplicht herbeoordeling na 6 mnd.
Bron: Huiselijk Geweld
Hoe vaak heroverwegen?
Minstens na elke stap 5-beslissing of bij nieuwe signalen; leg evaluatiedatum vast.
Bron: Huiselijk Geweld
Wie kan je nog meer raadplegen?
Interne aandachtsfunctionaris, vertrouwensarts, gedragswetenschapper, huisarts, jeugd-/wijkteam.
Bron: Huiselijk Geweld
Wat als collega niet handelt?
Escalatiemodel: aanspreken, leidinggevende, bestuur, beroepsinspectie; rapporteren in dossier.
Bron: Rijksoverheid
Sancties bij niet-naleven?
Tuchtrecht, bestuurlijke boete (Inspectie SZW), civiel-/strafrechtelijke aansprakelijkheid bij schade.
Bron: Inspectie Justitie en Veiligheid
Digitale bronnen?
Toolkit Meldcode Rijksoverheid, Augeo e-learning, NJi kennisdossier, KNMG-app.
Bron: Rijksoverheid, augeo.nl
Wat is Veilig Samenwerken?
Regionaal samenwerkingsprotocol tussen partners (jeugdzorg, politie, Veilig Thuis) voor snellere casusregie.
Bron: Huiselijk Geweld
Trainingseis personeel?
Werkgevers verplichten jaarlijkse scholing + toetsing meldcodecompetenties (Arbo-besluit art. 2.15 lid 1 c).
Bron: Inspectie Justitie en Veiligheid
Hoe borg je kwaliteit?
Maak meldcode onderdeel van Kwaliteitscyclus (Plan-Do-Check-Act), audit dossiers, bespreek casuïstiek.
Bron: Inspectie Justitie en Veiligheid
Rol van management?
Zorgt voor actuele meldcode, scholing, functionaris, toezicht op naleving en rapporteert in jaarverslag.
Bron: Inspectie Justitie en Veiligheid
Belangrijkste tip voor professionals?
Twijfel? Niet alleen blijven lopen – overleg